Meisjes van krijt

Lara Taveirnes eerste roman, de kinderen van Calais kwam uit in 2014.

Ze won er de Debuutprijs van de stad Antwerpen mee en werd genomineerd voor de Bronzen Uil.

Meer dan tien jaar later verschijnt er een nieuwe versie : Meisjes van krijt. Naar het schijnt gebeurt het wel meer dat schrijvers hun werk herschrijven. Meestal wanneer er een herdruk verschijnt. Taveirne heeft haar debuutroman nogal grondig herwerkt. Ik bedoel niet alleen her en der een fout verbeterd of iets anders geformuleerd. Het boek (252 bladzijden) is met een derde ingekort. De structuur en de plot is dezelfde gebleven. Haar debuut verscheen bij Manteau, de herwerking bij Prometheus. Op de radio vertelde Lara dat ze wel boze reacties kreeg omtrent dat herschrijven. Blijkbaar vinden sommigen dat je dat niet doet, je eigen schrijfsels verbeteren. Mij stoort het geenszins.

De titel veranderde ze reeds in 2017 al toen ze het stuk bewerkte voor het jeugdtheater. Om associaties te vermijden naar het vluchtelingenkamp van Calais.

De hoofdpersonages zijn Lilith en Violaine en dat zijn hartsvriendinnen. Ze groeien op aan de kust van Noord-Frankrijk. Urenlang gaan ze samen op zoek naar de mooiste schelpen. Ze kunnen gelijktijdig en achterwaarts over de golven duiken. Ze krijgen de slappe lach om dezelfde onbegrijpelijke dingen. Op hun veertiende kopen ze hun eerste bikini. Niet veel later beramen ze een duister plan.

“Je moeder rookte met passie en doodsdrift. Rechtopzittend op haar handdoekje, met een Belga-sigaret tussen haar lange vingers, nam ze tijd om goed naar ons te kijken. Soms leek het alsof ze ons inhaleerde. Wij twee, in onze zwembroekjes trippelend over het keienstrand, op zoek naar stenen met gaten erin, die we met aangespoelde stukken visserstouw aan elkaar regen tot loodzware kettingen. Op zulke momenten wist ik dat ze naar jou keek. Omdat jij nu eenmaal haar dochter was. Maar zo en af toe ving ook ik haar blik. En elke keer gebeurde dan het onvermijdelijke: ze knipoogde. En in die ene flitsende seconde veranderde ik in een meelijwekkend wezen. En ik begreep heel goed waarom ze medelijden had. Omdat ik het kind van mijn moeder was. Mijn moeder die nooit een keertje met ons meekwam naar zee, omdat ze liever met de rolluiken half naar beneden verder werkte aan een jachttafereel in gobelin.”

We volgen vier generaties vrouwen. Wanneer het hoofdpersonage Vieux-Rose ontmaagd wordt door een boerenzoon zegt ze: ‘Het allemaal wat snel, vind ik. Maar ik wil het ook zo snel mogelijk achter de rug hebben.’ De vrouwen voeden hun kinderen alleen op. De vaders zijn afwezig.

“Wat ik niet heb, dat is een vader. Hij is met de noorderzon vertrokken voordat ik uit mijn moeder kwam. Dat wordt zo gezegd: met de noorderzon vertrekken. Ik heb het nooit aan mijn moeder durven te vertellen dat ik heel lang heb gedacht dat mijn vader er echt samen met de zon vandoor was gegaan, waardoor het na zijn vertrek pikdonker was geworden op aarde.”

Aan de rand van de kliffen staan twee meisjes. Ze kijken naar de zon. Hun handen houden elkaar vast. Eén voetstap later staat er nog maar één meisje …twee pubermeisjes springen samen volgens afspraak van de krijtrotsen bij Calais. Alleen, de ene springt op het laatste moment niet.

Het meisje dat niet 135 meter naar beneden springt heet Lilith, ze wordt een paar dagen later in België opgepikt door een man met nobele inborst die Herman heet. Lilith heeft een baby bij zich. De baby wordt groot, krijgt de merkwaardige naam Vieux-Rose, en wordt de verteller van de roman. De kernvraag van dit werk is: hoe dicht kun je bij iemand komen zonder jezelf te verliezen? Wat betekent het om iemand anders te zijn, iemand te verliezen, iemand te blijven? Het boek stelt de vraag hoeveel je gegeven mag worden en hoeveel je moet loslaten.

Het prachtig vormgegeven ‘Meisjes van krijt’ is uitgegeven door Prometheus.