Ecstacy en Orewoet

In Museum PARCUM is van 10 mei tot 9 november de expo ‘Ecstacy & Orewoet’ te zien. De tentoonstelling onderzoekt het eeuwenoude verlangen naar extase – van middeleeuwse vrouwelijke mystici die streven naar eenwording met God tot hedendaagse vormen van zelfoverstijging.

Deze kunstenaars van nu  zoals Jeremy Shaw, Tianzhuo Chen en Emma Talbot bevragen hoe de zoektocht naar extase vandaag – los van traditionele religieuze kaders – vorm kan krijgen.

” Zij laten zien dat de zoektocht naar zelfoverstijging niet is verdwenen, maar juist nieuwe vormen heeft aangenomen,” aldus Ebba Van der Taelen, co-curator hedendaagse kunst. Hier op de foto recent werk van de Canadese Jeremy Shaw en op de achtergrond de wondermooie cocon van de Zwitserse Sylvie Fleury. Het werk heet ‘8’ .Die is bestemd voor één persoon. Eenmaal binnen worden je zintuigen geprikkeld door mysterieuze muziek, oogstrelende kristallen en etherische olïen; je komt los van de realiteit en jan je overgeven aan een andere wereld. Jeremy Shaw nodigt ons uit om naar foto’s te kijken van mensen in extase.

Het is een fascinerend samentreffen daar in PARCUM  tussen verleden en heden. Je ziet en hoort er zowel historische religieuze objecten, zoals 17de-eeuwse boetewerktuigen, als beklijvend hedendaags werk zoals Marina Abramovic’s intense video ‘Freeing the Voice’. In deze video schreeuwt Marina drie uur lang onafgebroken al haar frustraties uit haar lichaam.

Gaspar De Crayer, Christus aan het kruis verschijnt aan de H.Lutgardis van Tongeren (1635)

Er hangt een heel mooi werk met Lutgardis van Tongeren afgebeeld, een werk van Gaspar de Crayer. Eind 2024 kreeg PARCUM het 17de-eeuwse schilderij via een langdurig bruikleen in collectie. Het schilderijk behoorde toe aan de Antwerpse Zwartzusters-Augustinessen. Omwille van de sluiting van de sluiting van het klooster zocht het bisdom Antwerpen een nieuwe thuis voor het werk.

De 13de-eeuwse mystica Lutgardis van Tongeren was twaalf jaar oud toen ze intrad in het Sint-Catharinaklooster van Sint-Truiden. Ze verkoos Christus als bruidegom boven een aardse bruidegom.

Op dit schilderij zien we het hoogtepunt van haar extase. Volgens de overlevering was Lutgardis aan het bidden bij het kruisbeeld. Plots maakte Christus zijn arm los van het kruis en sloeg die om haar heen. Lutgardis mocht drinken van het bloed uit de wonde in zijn zijde.

Boetewerktuigen. 1850-1950. Diverse materialen Collectie Parcum, Leuven. Beeld: Borgers-Devriendt.

De doos met boetewerktuigen is schrikbarend. Hier liggen diverse boetewerktuigen: gesels, een grof geweven lendenband van metaaldraad, een doosje met doornen van de vuurdoorn en in het zakje zitten stukjes ijzer. De twee gordels met metalen pinnen noemen we disciplina. Ze werden rond de romp of ledematen gedragen en de pinnen drongen bij elke beweging scherper in de huid. De doornenkroontjes worden gedragen wanneer een novice haar gelofte aflegt. Boetewerktuigen werden tot aan het Tweede Vaticaanse Concilie gebruikt.