De Koninklijke Bibliotheek Brussel en het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Brussel waren de eerste publieke instellingen die werk van James Ensor aankochten. Al in 1892 kocht het Prentenkabinet van KBR 25 etsen van de Oostendse meester. Drie jaar later, in 1895, verwierf de KMSKB een vroeg meesterwerk, ‘De lampenist’ (1880). Met 18 schilderijen, 24 tekeningen en 33 prenten brengt de tentoonstelling ‘James Ensor. Inspired by Brussels’ een groot aantal werken van de meester samen en dat in een unieke historische setting namelijk de prachtige vertrekken van het Paleis van Karel van Lotharingen, dat vandaag deel uitmaakt van de KBR. Het 18de-eeuwse paleis was tijdens het leven van James Ensor immers het Museum voor Moderne Kunst. Hij stelde er vanaf 1887 spraakmakende kunstwerken tentoon, samen met kunstkringen als ‘Les XX’ en ‘La Libre Esthétique’. Het historische paleis was in de 19de eeuw dé trefplaats van een avant-garde die de kunstwereld toen op zijn kop zette onder leiding van Octave Maus. Zeg maar de Jan Hoet van toen ! Als je de expo bezoekt loop je dus letterijk in de voetsporen van Ensor.
Ensor is onlosmakelijk verbonden met Oostende, maar ook Brussel speelde een cruciale rol in zijn ontwikkeling als kunstenaar. De schilderijen en het grafisch werk van de meester tonen welke artistieke aantrekkingskracht Brussel uitoefende op Ensor en hoe de hoofdstad, haar bewoners en artiesten hem hebben geïnspireerd. De expo toont ons de meest productieve periode van de Oostendse modernist: van zijn aankomst op de Koninklijke Academie in Brussel in 1877 tot het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914.
Ensor blijft drie jaar aan de Brusselse Academie. Hij volgt er vakken als ‘Tekenen naar
antieke kop’, ‘Schilderen naar de natuur’ en ‘Historische compositie’. Net als veel van
zijn studiegenoten ervaart hij de opleiding als ouderwets en rigide. Zo moet hij gipsen
afgietsels van beelden uit de klassieke oudheid natekenen en -schilderen. Dat doet
Ensor met frisse tegenzin. Ieder jaar worden er concours gehouden, teken- en schil-
derswedstrijden voor de academiestudenten. In de tekencompetities krijgt Ensor hoge
punten van zijn professoren, maar over zijn schilderijen zijn ze minder te spreken: hij
eindigt meestal laatste.
Zoals Eric Min het stelt in zijn biografie over James Ensor : “ Als kritische getuige en medeplichtige stond Ensor midden in de woelige kunstscène van het laatste kwart van de negentiende eeuw. Ensor bespiedde de wereld vanuit zijn ivoren toren in Oostende maar zocht asiel in de Brusselse salons.”
Van 22 februari tot en met 2 juni brengen KBR en de KMSKB hun Ensor-collecties samen voor de tentoonstelling ‘James Ensor. Inspired by Brussels’ om de rijkdom van de federale collecties en Ensors fundamentele aanwezigheid in de hoofdstad onder de aandacht te brengen. De tentoonstelling vormt de start van het jaar waarin de Oostendse schilder 75 jaar na zijn overlijden wordt herdacht.
Laat een reactie achter