‘Sommigen noemen Doel een spookdorp. Ik noem het een misdaad,’ schrijft Johan De Vriendt.
Geboren in Sint-Niklaas zet De Vriendt eind jaren zeventig zijn eerste stappen in het door de haven van Antwerpen bedreigde polderdorp. In 2000 kraakte hij er de toen al acht jaar leeg staande jongensschool en maakt er het gemeenschapscentrum ‘De Doolen’ van. Zes jaar later verhuist hij naar het bosrijke grensdorp De Klinge en slaat de heimwee toe, een gevoel dat hij herkende, van toen zijn ouders uit elkaar gingen. De auteur onderzoekt wat het is om een geliefde plek te verliezen. Er is een tijd geweest waarin heimwee een erkende ziekte was, soms met de dood tot gevolg. Heimwee heeft te maken met het losgekoppeld zijn van je omgeving. En dat ervaren veel mensen vandaag.
Johan De Vriendt: “Het meest prestigieuze huis van Doel is het Hooghuis. Het is ook het oudste huis. Het moet gebouwd zijn aan het begin van de zeventiende eeuw als Huis van Plaisance – vakantiewoning dus – van een rijke Antwerpse patriciër. Het Hooghuis heeft altijd tot de verbeelding gesproken. Het hardnekkige gerucht dat het zou hebben toebehoord aan Rubens is onjuist, maar het is wel juist dat Rubens, en veel generaties Rubens na hem, samen met andere rijke Antwerpse families landerijen bezaten in Doel, die ze verpachtten. Het bestaan van dit mooie huis met zijn statige gevel en barokke deurstijl, die lijkt op het portaal van het paleis van Rubens in Antwerpen.”
Sinds de goedkeuring van de omgevingsvergunning in oktober voerde Herita al verschillende voorbereidende werkzaamheden uit. Niet-historische toevoegingen zoals moderne scheidingswanden, een plafond en afwerkingen uit het interieur werden verwijderd. Daarnaast werden waardevolle interieuronderdelen veilig gesteld en werd storende bepleistering weggenomen.
De scheur aan de noordgevel is het gevolg van een gebrek aan beheers- en restauratiewerken de afgelopen jaren. De houten dakconstructie is erg aangetast door klopkevers en ontbrekende dakpannen zorgen voor regeninsijpeling. De schade op de eerste verdieping van het Hooghuis is dan ook geen verrassing. De schade is zichtbaar in de zuidwestelijke hoek van het gebouw door het uitbuiken van de gevel. De balk die de horizontale krachten daar moet opvangen is deels weggerot. De dakconstructie kan deze druk niet meer opvangen en duwt de gevel naar buiten. Ook in de oorspronkelijke noordgevel is een grote scheur te zien als gevolg van het wegrotten van structurele balken.
Gelijktijdig met de dakwerken zoekt Herita naar optimale restauratietechnieken voor de herstelling van de scheur. Ook asbestverwijdering, het vernieuwen van de riolering en (waterinfrastructuur)technieken, en grootschalige restauratiewerken aan de gevel en de houten draagstructuur staan op de restauratieplanning. Tot slot wordt ook de historische trap gereconstrueerd en waar mogelijk worden de bruikbare originele elementen geïntegreerd in de reconstructie.
Sinds 1978 is Het Hooghuis beschermd als monument. Opvallend is de barokke deuromlijsting in blauwe hardsteen. Ook binnenin vinden we pareltjes: een barokke schouw met marmer en witte, Delftse tegels, een laatgotische schouwmantel en een authentiek eiken balkenplafond.
Het Hooghuis werd meer dan eens bijna afgebroken en staat symbool voor de overlevingsdrang van Doel. Nu het dorp op de kaart blijft, kan Herita sinds april 2023 aan de slag om deze markante plek te redden van verval.
Help het Hooghuis te redden!
Wil je graag een steentje bijdragen aan de restauratie van het Hooghuis in Doel? Dat kan op verschillende manieren!
- Word lid van Herita: beleef onze historische plekken. Samen zorgen we dat ze blijven bestaan!
- Word erfgoedvrijwilliger: schenk je talent en vrije tijd aan de conservatie van onroerend erfgoed.
- Doe een gift: alle donaties, groot en klein, helpen ons een stapje dichter bij ons doel: de redding van dit monument. Vermeld ‘Hooghuis Doel’ bij je overschrijving.
Heimweeën. Johan De Vriendt. Uitgeverij Ertsberg.
Laat een reactie achter