In de cafetaria van de supermarkt in Kall (Eifelgebied in Duitsland) komt elke ochtend een groepje heren op leeftijd bijeen; ze vertellen elkaar bij koffie met taart, belegde broodjes, wafels en een sapje de nieuwtjes van de dag. Een tijd was schrijver Norbert Scheuer een van hen. Hij luisterde naar hun verhalen, die hij in zijn boeken verwerkte. De roman Winterbijen is ook op deze manier ontstaan.
Een van de oude mannen had een bundeltje schriften en tekeningen gevonden in een oude bijenkast in de schuur. De schriftjes waren het dagboek van Egidius Arimond, een man uit de streek die tijdens de oorlog Joden had gered. Door meer naspeuringen heeft Scheuer nog veel meer documenten gevonden, zoals de brief van ene Esther Rubin uit Haifa. Daarin bedankt ze Egidius Arimond voor haar redding, beschrijft haar voorspoedige vlucht naar Palestina en vraagt ze naar een lappenpopje dat ze zo mist. De Eifel ligt aan de Belgische grens en Egidius Arimond wou er zo snel mogelijk weg. Wat hem lukte. Als eerste in de familie ging hij studeren in de grote stad en trok zelfs naar Egypte. Maar het leven bracht hem terug naar Kall.
De door de nazi’s ontslagen leraar Latijn en Geschiedenis Egidius Arimond verkeert permanent in gevaar, niet alleen vanwege zijn epileptische aanvallen, maar ook omdat hij Joodse vluchtelingen de grens met België over smokkelt in omgebouwde bijenkorven.
Terwijl Engelse en Amerikaanse bommenwerpers voortdurend overvliegen wordt de situatie van Egidius uitzichtloos: hij kan niet langer medicijnen krijgen. Hij wordt steeds banger en krijgt zonder pillen zijn epilepsie niet onder controle. Rust vindt hij in zijn bijenkasten. De bijen blijven harmonisch verder doen zoals ze al eeuwen doen in feite ! Arimond houdt een bijenlogboek bij waar hij ook zijn belevenissen in optekent.
Arimond is een rare kwast. Enerzijds slachtoffer, anderzijds hartvochtig. Hij smokkelt Joden over omdat hem dat geld opbrengt. Hij bewaart de krulspelden van de vrouwen die hij in zijn bed krijgt. Voor nageslacht zijn de vrouwen bij Egidius helaas aan het verkeerde adres. Als epilepticus is hij gesteriliseerd, omdat de nazi’s geen ‘Volksschädlinge’ kunnen gebruiken bij de verwezenlijking van het Duizendjarig Rijk. De enige reden dat hij nog leeft, is door zijn broer Alfons. Wegens zijn verdiensten als vliegenier hoeft de gewezen classicus geen euthanasie te ondergaan. Hij stort zich op het schrijven van zijn memoires.
Ik vond het een bijzonder verhaal maar het gaat vooral over zijn bijen. Wie dus vooral oorlogsverhaal verwacht, kan teleurgesteld worden door het boek. Het is wel een prachtige ode aan de bij, haar werk en haar prachtige verdienste aan ons eco-systeem !
€ 22,99 • luxe paperback • 296 blz. De oorspronkelijke titel : Winterbienen. Vertaald door Anne Folkertsma • omslagontwerp Studio Jan de Boer. Uitgeverij : Ambo Anthos.
Laat een reactie achter