Kruispunt

De nieuwe roman van Jonathan Franzen, Kruispunt (Crossroads), vind ik de beste sinds De correcties (The Corrections).

We noteren  23 december 1971, het weerbericht belooft een witte kerst en ieder lid van de familie Hildebrandt staat op een kruispunt. Vader Russ  hulpprediker van een progressieve kerk in een voorstadje van Chicago, wil zich bevrijden uit zijn liefdeloze huwelijk – zonder te weten dat zijn labiele vrouw Marion met dezelfde gedachte speelt. Hun oudste zoon Clem komt voor de feestdagen naar huis met een beslissing die zijn vader zal verbijsteren. Clems zusje Becky, vanouds de populairste cheerleader op haar school, is onder de bekoring geraakt van de hippiecultuur, en hun puberbroer Perry is het beu om als drugsdealer het geld bijeen te sprokkelen voor zijn eigen verslaving.

Iedere Hildebrandt is op zoek naar een beter leven en ziet zich daarin door de anderen gedwarsboomd. Jonathan Franzen wordt al jaren geprezen om zijn onvergetelijke personages en zijn scherpe beeld van het moderne Amerika. Waarom doen we altijd zo ons stinkende best en lijkt het toch te mislopen, lijkt hij ons te willen vertellen.

Het zijn die vijf  personages die het boek maken : vijf leden van het gezin die leven in de buitenwijk ‘New Prospect’, net buiten Chicago. Het zijn stuk voor stuk lieden waar Franzen binnen de kortste keren mensen van weet te maken. Met hun eigenste karakters, met hun eigenste al dan niet kromme redeneringen, hun taaltje dat ze het liefst hanteren, hun  spoken uit het verleden, hun zwaktes maar ook sterktes. Franzen  zoomt vooral in op die vijf personages.  “Kruispunt” is een psychologische roman, zonder plot, maar met veel verhaallijnen.

Kruispunt zou het eerste deel van een trilogie zijn. De uitgeverij stelde dat er nog een vervolg komt. Twee zelfs. Over de familie Hildebrandt en over religie.

Jonathan Franzen (1959) brak in 2001 internationaal door met zijn meesterwerk “De correcties”, waarvoor hij de National Book Award ontving, en publiceerde in 2010 “Vrijheid”.  Zijn laatste roman,”Zuiverheid” kwam uit in 2015.

Laatste zin : “Ze keek van hem weg met een onaangename uitdrukking. Al wat hij gevraagd had was een kans om tijd met haar door te brengen en die bood ze hem nu. Het viel niet uit te maken of ze hem echt weer terug wilde in haar leven of alleen zijn loyaliteit testen. Maar het was overduidelijk dat zijn afwezigheid haar minder had gedeerd dan hij had aangenomen. Integendeel ze was een dominante factor geworden. Ze had de familie een kleinkind geschonken, ze had een man die onvoorwaardelijk trouw was, ze had niets ingeboet aan uitstraling en populariteit, en ze had niets van hem nodig, noch van haar ouders. Het was aan haar om de voorwaarden te bepalen. ‘Ik denk erover na,’ zei hij, maar hij wist al wat hij ging doen.”

Kruispunt. Jonathan Franzen. Prometheus. 567 bladzijden.