De Middeleeuwen associëren wij veelal met kruistochten, ketterjachten en koningen: een patriarchale en duistere tijd waarin men vrouwen onderdrukte. Maar als we een beetje verder kijken en gebruikmaken van onderzoeksmateriaal uit allerlei disciplines, zien we dat ze allesbehalve duister waren.
Dr. Janina Ramirez is als cultuurhistorica verbonden aan de universiteit van Oxford. Ze maakte vele programma’s voor de BBC en publiceerde diverse boeken. Ze ontdekte middeleeuwse documenten waarin sprake is van machtige vrouwen, maar hun namen raakten alsnog in de vergetelheid.
Vandaar de ondertitel van het boek : Een nieuwe geschiedenis van de Middeleeuwen, via de vrouwen die daaruit zijn geschrapt. Deels door de Reformatie wat voor vrouwen een ware ramp was. Kloosters gingen dicht en vrouwen moesten terug naar hun familie waar ze trouwden en moeder werden. Hun geschriften die ze tijden het kloosterleven noteerden, werden vernietigd. Wat in de bibliotheek-catalogus werd omschreven als ‘Femina’ moest vernietigd worden. Dat waren boeken door vrouwen geschreven en dus minderwaardig. Niet moeilijk dat we een compleet vertekend beeld van de mannelijke middeleeuwen hebben.
Janina Ramirez nuanceert dus heel sterk de ‘mannelijke’ kijk op de Middeleeuwen en brengt vele invloedrijke vrouwen voor het voetlicht in haar boek. De auteur splitste de vrouwen op in kopstukken en besluitvormers (in het koninkrijk Mercia), krijgers en leiders (in het Birka van de 10de eeuw), kunstenaars en hun beschermers (over de vrouwen achter het Tapijt van Bayeux en het mysterie van Aelgyva in het Normandië van de 11de eeuw), multitalenten en wetenschappers (over Hildegard von Bingen), spionnen en vogelvrijverklaarden (over katharen in Montségur in de 13de eeuw), koningen en diplomaten (in Krakau aan het eind van de 14de eeuw), entrepreneurs en influencers (Margery Kempe in King’s Lynn), bijzonder en buitenstaander (over Eleanor Rykener).
Bovendien laat ze ons zien dat de Middeleeuwen aanzienlijk meer op onze tijd leken dan we misschien denken.
Femina door Dr. Janina Ramirez. Uitgegeven door Prometheus. 429 bladzijden.
Laat een reactie achter